Witte stad 1 - De stilte van de witte stad

Geschreven bij Witte stad 1 - De stilte van de witte stad

Adembenemend mooi is de eerste thriller van de trilogie van Eva García Sáenz de Urturi. Het verhaal met de enigszins mysterieus aandoende titel “De stilte van de witte stad” speelt zich in hoofdzaak af in Vitoria, de hoofdstad van Spaans Baskenland. Deze stad wordt ook wel de witte stad genoemd vanwege de jaarlijkse feesten op het plein “La Virgen Blanca”.
De briljante archeoloog Tasio Ortiz de Zárate heeft een langdurige gevangenisstraf uitgezeten waartoe hij twintig jaar geleden werd veroordeeld voor een serie moorden in Vitoria. Tasio is destijds op een wel heel onverwachte manier ontmaskerd en opgebracht. Nog vóór zijn vrijlating wordt de stad opgeschrikt door nieuwe soortgelijke moorden. In korte tijd worden mensen vermoord aangetroffen bij belangrijke gebouwen. Het zijn steeds een man en een vrouw zonder onderlinge relatie behoudens één gemeenschappelijk kenmerk. De slachtoffers hebben geen uiterlijke verwondingen maar zijn op afschuwelijke wijze omgebracht.
Twee politie-inspecteurs worden op de zaak gezet. Inspecteur Unai López de Ayala (de ik-persoon van het boek) en zijn collega Estíbaliz Ruiz de Gauna vormen een vast koppel en hanteren tamelijk vrijzinnige onderzoeksmethoden. De twee nemen het in lastige situaties onvoorwaardelijk voor elkaar op. Tijdens zijn dagelijkse rondje joggen ontmoet Unai een intrigerende, ook al hardlopende vrouw met de prachtige naam Alba Diaz de Salvatierra met wie hij een bijzondere verhouding krijgt, zowel privé als in zijn werk. Unai torst een zware last uit zijn verleden mee, al kan hij daar inmiddels goed mee omgaan.
In flashbacks naar het jaar 1969 komt de geschiedenis van de echtelieden Javier en Blanca Ortiz en hun arts Alvaro Urbina voorbij. Daarin gebeuren bepaaldelijk opmerkelijke dingen die een wezenlijke functie in de plot van het verhaal blijken te hebben.
Het onderzoek van Unai en Esti verloopt aanvankelijk moeizaam. Ze kunnen niet voorkomen dat er meer doden vallen. Uit de schokkende modus operandi van de kennelijke seriemoordenaar en de keuze van de slachtoffers leiden de rechercheurs af dat er een numeriek verband is tussen de leeftijden van de slachtoffers én van de komende slachtoffers. Dat gegeven leidt tot grote angst onder inwoners van Vitoria van een bepaalde leeftijd.
Diverse interessante karakters verschijnen ten tonele, zoals Unai’s broer Germán en diens vrouw Martina, opticien Antonio Fernández de Betoño, de kranthoofdredacteuren Lutxo van “El Diario Alavés” en Mario Santos van “El Correo Vitoriana”, de familie Lopidana en last but not least de grootvader van Unai die een prachtige rol vervult in het verhaal.
De moordenaar komt zeer dichtbij in de kring van de inspecteurs. Ook daar vallen slachtoffers. En dan komt de onthulling van de plot die buitengewoon ingenieus is geconstrueerd.
Eva Garcia Sáenz de Urturi heeft een waarlijk schitterende schrijfstijl. Zij wordt in de marketing van het boek aangeprezen aan liefhebbers van Carlos Ruiz Zafón die ook van thrillers houden. En dat is nogal wat!
Maar de aanbeveling is terecht! Eva beschrijft niet alleen de belangrijke karakters van het verhaal ingetogen en diepgaand, maar ook zijn de dialogen sterk en de menselijke relaties geloofwaardig uitgewerkt. Zij heeft ook een prachtige verhalende stijl waar het gaat om de gebeurtenissen, de gebouwen van de stad en de geschiedenis. De Spaans-Baskische sfeer is voortdurend voelbaar. De lezer waant zich daardoor steeds ter plaatse en kan met volle teugen genieten.
De mysterieuze spanning van het verhaal is fraai opgebouwd en gedoseerd. Zij heeft niet-alledaagse elementen die het boek verder dragen. Waar uiteindelijk duidelijk wordt wie de dader is, volgt een daverende ontknoping van het verhaal die de lezer volledig in de houdgreep neemt. Het slot is vervolgens indringend en waarlijk ontroerend. Het vormt een briljante voorzet voor het tweede deel “De riten van het water” van de trilogie dat aangekondigd is voor november 2019.

Geschreven bij Witte stad 1 - De stilte van de witte stad

In 2012 publiceerde Eva García Sáenz de Urturi haar eerste roman, La saga de los longevos. Door het enorme succes in eigen land werd het boek in het Engels vertaald en uitgegeven in zowel het Verenigd Koninkrijk als de Verenigde Staten. Twee jaar later verscheen het tweede deel van de saga. Nog weer twee jaar later werd El silencio de la ciudad blanca gepubliceerd, een thriller en tevens eerste deel van een trilogie. Het boek verscheen in 2019 in het Nederlands, met als titel De stilte van de witte stad.

Na twintig jaar gevangenschap wordt Tasio Ortiz de Zárate, archeoloog en televisieheld, binnenkort vrijgelaten. Hij is destijds veroordeeld voor een reeks bijzondere moorden. In het stadje Vitoria vinden uitgerekend nu opnieuw enkele moorden plaats die sterk doen denken aan die van toen. Inspecteur en profiler Unai López de Ayala wordt, samen met zijn collega Estíbaliz, belast met het onderzoek. Daarbij krijgt hij hulp uit onverwachte hoek. Unai zet alles op alles om te voorkomen dat er meer slachtoffers vallen, maar ook om de moordenaar te vinden.

Het grootste deel van het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Unai en de ik-vorm waarin het geschreven is, zorgt ervoor dat het heel goed te visualiseren is, alsof de belevenissen van de inspecteur ook die van de lezer zijn. Aan de andere kant, en dat begint al in de proloog, lijkt het ook alsof hij zich met zijn verhaal rechtstreeks tot de lezer richt. Die zich daardoor bij Unai betrokken voelt. Doordat García Sáenz de Urturi voor deze manier van schrijven gekozen heeft, leeft het verhaal veel meer en lijk je er min of meer ook deel van uit te maken.

Al vanaf de eerste pagina’s weet de auteur de lezer nieuwsgierig te maken en te boeien. Dat komt niet alleen door de beeldende beschrijvingen van de Baskische regio, maar ook door allerlei, vooral geschiedkundige, wetenswaardigheden over het gebied. Dat is overigens niet geheel zonder risico, want een dergelijke opsomming kan afbreuk doen aan het thrillergehalte van een boek. De auteur weet dit echter goed te doseren door ervoor te zorgen dat de historische en andere feiten niet de overhand hebben. Desondanks is het grootste deel van het verhaal niet buitengewoon spannend, pas in de ontknoping, wanneer het tempo enigszins toeneemt, wordt het spanningsveld ook wat groter. Dat wil niet zeggen dat er geen dreiging is, die is er eigenlijk voortdurend. Niet alleen ten opzichte van de moorden, maar ook op andere vlakken.

Naast de verhaallijn in het heden, is er ook een die in 1969 begint en in sprongen oploopt naar twintig jaar later. Hierdoor wordt geleidelijk aan steeds duidelijker wat beide lijnen met elkaar te maken hebben en uiteindelijk vloeien ze, zoals vaak gebruikelijk is, keurig samen. Gedurende de plot weet de auteur de lezer regelmatig te verrassen, maar heeft ze ook haar best gedaan om te proberen die verrassing te forceren. Dan ligt het er duimendik bovenop dat een verdachte de dader niet kan zijn, omdat het nog veel te vroeg in het verhaal is. Dit gaat overigens niet ten koste van het leesplezier, want dat blijft onverminderd aanwezig.

Van De stilte in de witte stad kun je je wel afvragen of het echte thriller is. Want misschien heeft het namelijk meer weg van een wat spannendere roman. Voor beide valt wat te zeggen, maar één ding is in ieder geval zeker, het is zonder meer een prima debuut van wat ongetwijfeld een succesvolle trilogie gaat worden.

Geschreven bij Witte stad 1 - De stilte van de witte stad

Ik schrijf deze recensie om te benadrukken dat dit boek niet eens in de búúrt komt van Zafón. Dit is absoluut geen literair hoogstaand boek en de vergelijking met bijvoorbeeld de schaduw van de wind mag wmb nooit gemaakt worden.